Het is augustus en ik heb alom laten weten dat ik deze zomer NIKS doe – maar dat is niet helemaal waar: ik werk aan een Graphic Novel Gids voor de Leeslijst, samen met Bas Schuddeboom (met wie ik destijds bij Lambiek al allerlei stripoverzichten samenstelde) en Willard Mans (enthousiaste docent Nederlands die zich al decennia lang inzet voor strips op de boekenlijst).
De voorlopige cover (met letters van Frits Jonker), losjes gebaseerd op deze Amerikaanse gids uit de jaren negentig van Steve Weiner:
Eerlijk gezegd kan ik me geen leuker vakantiewerk voorstellen – het haalt de oude verzameldrift naar boven waar Kees Kousemaker me destijds mee besmette. En er valt zeker heel wat te verzamelen: met gemak vullen we de gids met ruim vijftig titels van geweldige Nederlandse en Vlaamse tekenaars.
De term “graphic novel” wordt wel eens schamper gebezigd in de stripwereld – waarom immers zo’n pretentieus buitenlands woord voor iets wat gewoon “strip” is? In de praktijk associëren veel mensen het woord “strip” met Donald Duck of Dirk-Jan – alleen de kinder- en gagstrip dus. Terwijl er zoveel meer is binnen het genre: avonturenstrips, educatieve strips, literaire strip – laat het publiek dat eerst maar leren, in plaats van met een term te komen die het woord “strip” nog meer lijkt te verengen.
Ik kan daar deels in meegaan, in die redenering – maar tijdens het samenstellen van deze gids valt mij wel op dat ruim 90% van de titels dateert van ná het jaar 2000, en dus van ná de introductie van de term “graphic novel” in het Nederlands taalgebied. Ik vind dat meer dan opvallend: kan het zo zijn dat juist het nadrukkelijk benoemen van dit genre ervoor heeft gezorgd dat voor tekenaars de weg vrij kwam om ook daadwerkelijk zo’n literaire strip te maken? Alsof er eerst een woord voor moest zijn voordat makers zich waagden aan de vorm?
Hoe dan ook: ruim vijftig titels! En van dusdanige kwaliteit, dat we ons echt niet in bochten hoeven te wringen om lezers ervan te overtuigen dat strips “ook best literaire waarde” hebben. Wat een heerlijk en dankbaar werk!
Als de gids af is, deze herfst, ga ik hem verspreiden onder docenten Nederlands. De organisatie van De Dag van het Literatuuronderwijs heeft toegezegd dat ik hem in de goodie-bag mag doen voor alle aanwezigen op 20 november. Mooier kan het niet. Tevens heb ik de hartelijke medewerking van Uitgeverij Personalia, die de gids van een ISBN-nummer voorziet en meedenkt over wat hier allemaal eventueel uit voort zou kunnen vloeien…
Eerst maar even de gids afmaken. Beslist geen straf, gedurende deze zomerse dagen.
